Aambeien
Hemorroïden of aambeien zijn het sponachtig netwerk van kleine bloedvaten onder het slijmvlies van de endeldarm net proximaal van de anus. Ze liggen als kussentjes tegen elkaar aan, zodat de anus waterdicht afgesloken kan worden.
Als er voortdurende druk op de bloedvaten staat (zoals bij harde stoelgang of bij zwangerschap), kunnen ze uitrekken en uitzakken en worden ze symptomatisch (geven ze klachten) en spreken we van hemorroidaal lijden. Soms zakken ze uit voorbij de sluitspier, naar buiten en worden ze zichtbaar uitwendig als blauwe kussentjes.
Aambeien worden opgedeeld in inwendige en uitwendige. Uitwendige aambeien bevinden zich onder de huid rond de anus. Inwendige zitten in de endeldarm (boven de linea dentata).
Wanneer inwendige aambeien gaan opzwellen en uitstulpen, spreken we van prolaps. Afhankelijk van de mate van prolaps (uitstulping), worden verschillende graden van hemorroïden onderscheiden:
- Graad 1: gezwollen aambeien die gemakkelijk bloeden, vooral tijdens de ontlasting
- Graad 2: uitgezakte aambeien na de ontlasting die spontaan terug wegtrekken
- Graad 3: de uitgestulpte aambeien moeten manueel teruggeduwd worden
- Graad 4: de uitgestulpte aambeien blijven continue uitwendig
Klachten
Aambeien kunnen verschillende klachten geven.
Wanneer ze opzwellen en uitzakken geeft dit een propgevoel, hierbij krijgt men aandrang, zonder werkelijke stoelgang.
Het slijmvlies op de aambei wordt dan kwetsbaar, waardoor er bij het afvegen wat helderrood bloed op het toiletpapier komt.
Het is ook mogelijk dat er wat darmslijm en/of dunne stoelgang, langs de uitgezakte aambei, door de sluitspier 'lekt'. Dit veroorzaakt vaak hinderlijke jeuk. De sluitspier van de anus en de huid rondom dit gebied raken hiervan geïrriteerd, wat een branderig gevoel en verdere jeuk tot gevolg heeft.
Als de aambeien in de anus afkwellen, zwellen ze verder op en ontstaat er pijn en eventueel een zwelling in de anus. Er vormt zich dan een bloedstolsel in de aambei (getromboseerde haemorrhoïd).
Oorzaken
Op zich zijn die gezwollen bloedvaten niet meer dan zwakke plekken. Niets bijzonders dus. Het wordt pas vervelend als er veel druk wordt uitgeoefend op die plaatsen. En in de buurt van de anus hebben ze vaak nogal wat te verduren. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn, bijvoorbeeld veel zitten en onvoldoende lichaamsbeweging, of een te hoog lichaamsgewicht. Maar de voornaamste oorzaak zit in ons eten. Tegenwoordig bevat het voedsel minder vezels. Vezels verteren niet en houden het vocht in de stoelgang vast, waardoor mits voldoende drinken, de stoelgang zacht en week wordt. Het ontbreken van die vezels in de voeding heeft dus een harde, droge stoelgang tot gevolg. De stoelgang wordt dan moeilijker. We moeten persen en kracht zetten. Dat is een zware belasting voor die zwakke plekken (aambeien). Ze raken geïrriteerd en zwellen op en zakken uit.
Behandelingsmogelijkheden
Niet-operatieve behandeling
Aambeien die eenmaal zijn uitgezakt blijven uitgezakt. Met bepaalde maatregelen en leefregels kunnen de klachten wel worden voorkomen of verzacht.
Klachten kunnen worden voorkomen door de stoelgang zacht te houden. Dit kan door het eten van een vezelrijke voeding, gecombineerd met voldoende drinken.
Verder moet bij aandrang voor stoelgang het toiletbezoek niet te lang worden uitgesteld. Er dient een correcte positie voor de stoelgang worden aangenomen en men dient het persen te vermijden.
Regelmatig een warm bad zorgt ervoor dat de anus zich kan ontspannen. Ook als er klachten zijn als branderigheid, pijn, jeuk en eczeem rond de anus is een warm zitbad (eventueel met Kamillosan) een goed middel ter bestrijding van de klachten.
Gebruik niet te veel koffie, thee, koolzuurhoudende dranken en suiker. Ze prikkelen de anus en daar kunt u jeuk en eczeem van krijgen.
Operaties
De keuze welke operatie aangewezen is, wordt beslist door u samen met uw chirurg. Elke procedure heeft zijn voor- en nadeel. Waar de ene ingreep zorgt voor minder postoperatieve pijn, is de kans op recidief in de toekomst hoger en omgekeerd.
Ambulante ingrepen
Ingrepen onder narcose (verdoving)
Bij deze behandeling worden de aambeicomplexen chirurgisch verwijderd (letterlijk weggesneden). Tussen de complexen wordt steeds een brug van normaal huidweefsel ter plaatse gelaten om vernauwingen van de anus te voorkomen. De wonden worden in de meeste gevallen gedeeltelijk open gelaten, ter voorkoming van abcessen. Deze ingreep heeft een goed resultaat wat betreft het terugkomen van de klachten maar heeft als nadeel dat ze pijnlijk is, voornamelijk wanneer de eerste stoelgang passeert. Goede indicatie voor deze techniek zijn de aambeien die uit de anus hangen en niet meer te reponeren zijn of aambeien met trombosering. Deze ingreep is ook aangewezen bij hardnekkige aambeien waarbij een definitieve oplossing wenselijk is met de kleinste kans op recidief.
Hierbij maken we, onder algehele narcose (verdoving) of met een ruggeprik, ter hoogte van de anus een minuscuul sneetje in de huid. Daar brengen we de laserdraad naar binnen. De aanvoerende bloedvaten van de aambeien worden vervolgens plaatselijk verhit en op die manier dichtgeschroeid waardoor het anale vaatkussentje verschrompelt. Direct na de behandeling koelen we het slijmvlies met ijs.
De aambeien worden gereduceerd in grootte en tot normale proporties teruggebracht.
Er is een direct krimpend effect van 1/3, maar het volledig effect wordt bereikt na een 8-tal weken.
Een laserbehandeling duurt ongeveer twintig minuten en is voor de patiënt aanzienlijk minder ingrijpend dan een klassieke operatie waarbij de aambeien operatief worden verwijderd. Dat wil zeggen minder pijn, eenvoudige postoperatieve nazorg, een sneller herstel en slechts enkele dagen werkverlet.
Deze chirurgische ingreep wordt uitgevoerd aan de binnenzijde van de anus. Hierbij wordt via een speciaal hiervoor ontwikkeld 'nietjes'-apparaat (een circulaire stapler), een reep slijmvlies van ca 2 cm rondom rond weggenomen.
De beide uiteinden worden door deze stapler aan elkaar geniet. Hierdoor wordt de anus terug strak gemaakt, zodat de hemorroïden (aambeien) niet meer naar buiten komen. Een deel van de inwendige hemorroïden word in dezelfde tijd door dit 'nietjes'-apparaat weggesneden en de bloedsvoorziening naar de uitwendige hemorroïden wordt onderbroken.
Het voordeel van deze ingreep is dat het postoperatieve verloop minder pijnlijk is gezien vooral inwendig wordt geopereerd en de anus vooral aan de buitenzijde bezenuwd is.
Nadeel van deze ingreep is dat in zeldzame gevallen uitgesproken complicaties kunnen optreden zoals uitgesproken pijn, vernauwing van het anale kanaal (stenose) en abcesvorming in het kleine bekken.
Verder is de kans op herval groter dan bij de Milligan Morgan procedure.